ਅਕਬਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਤਾਨਸੈਨ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਤੇਰੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਸੁਣਦਾ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮਨ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਖਿਆਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ। ਕਿ ਤੇਰੇ ਵਰਗਾ ਵਜਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਤੇ ਹੋਵੇ?
ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਉੱਚਾਈ ਹੋਰ ਕੀ ਹੋ ਸਕੇਗੀ? ਤੂੰ ਸਿਖਰ ਹੈ।
ਲੇਕਿਨ ਕੱਲ੍ਹ ਰਾਤ ਜਦ ਤੈਨੂੰ ਵਿਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਖ਼ਿਆਲ ਆਇਆ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੂੰ ਵੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਹੋਵੇ? ਕੋਈ ਤੇਰਾ ਵੀ ਗੁਰੂ ਹੋਵੇ?
ਤਾਂ ਮੈਂ ਅੱਜ ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਪੁੱਛਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੇਰਾ ਕੋਈ ਗੁਰੂ ਹੈ? ਤੂੰ ਕਿਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ?
ਤਾਂ ਤਾਨਸੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਮੈਂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਮੈਂ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ।
ਤਾਂ ਅਕਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰੂ ਜੇਕਰ ਜੀਵਤ ਹਨ ਤਾਂ ਤੱਤਛਣ ਹੁਣੇ ਹੀ, ਅੱਜ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਓ। ਮੈਂ ਸੁਣਨਾ ਚਾਹਾਂਗਾ।
ਪਰ ਤਾਨਸੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੜੀ ਕਠਿਨਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਜੀਵਤ ਹਨ। ਲੇਕਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਿਆਂਦਾ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਅਕਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜੋ ਵੀ ਇੱਛਾ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਦੇਵਾਂਗਾ, ਤੂੰ ਜੋ ਕਹੇ ਉਹੀ ਕਰਾਂਗਾ।
ਤਾਨਸੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਉਹੀ ਤਾਂ ਕਠਿਨਾਈ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਲੈਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕੁਝ ਲੈਣ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਕਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਕੀ ਉਪਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾਏ?
ਤਾਨਸੇਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕੋਈ ਉਪਾਅ ਨਹੀਂ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੀ ਚੱਲਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਤਾਂ ਅਕਬਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੈਂ ਹੁਣੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ। ਤਾਨਸੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਪਰ ਹੁਣੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਾਰ ਨਹੀਂ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਹਿਣ ਨਾਲ ਉਹ ਨਹੀਂ ਵਜਾਉਣਗੇ। ਜਦ ਉਹ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਤਦ ਕੋਈ ਸੁਣ ਲਵੇ ਗੱਲ ਹੋਰ ਹੈ।
ਤਾਂ ਮੈਂ ਪਤਾ ਲਗਾਵਾਂਗਾ ਕਿ ਉਹ ਕਦ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹਨ? ਤਦ ਅਸੀਂ ਚੱਲਾਂਗੇ।
ਹਰੀ ਦਾਸ ਉਸ ਦੇ ਗੁਰੂ ਸਨ। ਯਮੁਨਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਰਾਤ ਤਿੰਨ ਵਜੇ ਉੱਠ ਉਹ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਨੱਚਦੇ ਹਨ।
ਅਕਬਰ ਅਤੇ ਤਾਨਸੈਨ ਚੋਰੀ ਨਾਲ ਝੌਂਪੜੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਠੰਢੀ ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਛੁਪ ਕੇ ਬੈਠੇ ਰਹੇ। ਪੂਰਾ ਸਮਾਂ ਅਕਬਰ ਦੀ ਅੱਖ ਚੋਂ ਅੱਥਰੂ ਵਹਿੰਦੇ ਰਹੇ। ਉਹ ਇੱਕ ਵੀ ਸ਼ਬਦ ਨਾ ਬੋਲੇ। ਸੰਗੀਤ ਬੰਦ ਹੋਇਆ। ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਲੱਗੇ।
ਸਵੇਰ ਫੁੱਟਣ ਲੱਗੀ ਸੀ। ਤਾਨਸੈਨ ਨਾਲ ਅਕਬਰ ਬੋਲਿਆ ਨਹੀਂ। ਮਹਿਲ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੇ ਤਾਨਸੈਨ ਨੂੰ ਏਨਾ ਹੀ ਕਿਹਾ, ਹੁਣ...
ਤੱਕ ਸੋਚਦਾ ਸੀ ਕਿ ਤੇਰੇ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਵਜਾ ਸਕਦਾ। ਅੱਜ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਜੈਸਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਵਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਤਾਨਸੇਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਗੱਲ ਬਹੁਤ ਸਾਫ਼ ਹੈ। ਮੈਂ ਕੁਝ ਪਾਉਣ ਲਈ ਵਜਾਉਂਦਾ ਹਾਂ। ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਗੁਰੂ ਨੇ ਕੁਝ ਪਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੇਰੇ ਵਜਾਉਣ ਦੇ ਅੱਗੇ ਕੁਝ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਹੈ। ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲੇ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਾਣ ਹਨ।
ਇਸ ਲਈ ਵਜਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਾਣ ਕਦੀ ਪੂਰੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਵਜਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਸਦਾ ਅਧੂਰਾ ਹਾਂ, ਅੰਸ਼ ਹਾਂ।
ਅਗਰ ਬਿਨਾਂ ਵਜਾਏ ਤੋਂ ਹੀ ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਮਿਲ ਜਾਏ ਜੋ ਵਜਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਵਜਾਉਣ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਾ ਲਵਾਂਗਾ। ਵਜਾਉਣਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਸਾਧਨ ਹੈ। ਸਾਧਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਲੇਕਿਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਸੁਣਕੇ ਆ ਰਹੇ ਹੋ। ਸੰਗੀਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਪਾਉਣ ਦਾ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਾਧਨਾ ਹੈ।
ਅੱਗੇ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਲਕਿ ਪਿੱਛੇ ਕੁਝ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਫੁੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਵੱਜ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕੁਝ ਪਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਕੁਝ ਭਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਕੋਈ ਸੱਚ, ਕੋਈ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਪ੍ਰਾਣਾ ਵਿੱਚ ਭਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਹ ਵਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਓਵਰ ਫਲੋਇੰਗ ਹੈ।
ਅਕਬਰ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗਾ।
ਕਿਸ ਲਈ? ਕਿਸ ਲਈ?
ਸੁਭਾਵਿਕ ਅਸੀਂ ਵੀ ਪੁੱਛਦੇ ਹਾਂ। ਕਿਸ ਲਈ?
ਤਾਨਸੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਨਦੀਆਂ ਕਿਸ ਲਈ ਵੱਗ ਰਹੀਆਂ ਹਨ? ਫੁੱਲ ਕਿਸ ਲਈ ਖਿੜ ਰਹੇ ਹਨ? ਸੂਰਜ ਕਿਸ ਲਈ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ ਹੈ?
“ਕਿਸ ਲਈ, ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਨੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਓਵਰ ਫਲਾਇੰਗ ਹੈ। ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਅੱਗੇ ਲਈ ਨਹੀਂ ਜੀਅ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਅੰਦਰ ਤੋਂ ਜੀਅ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਫੁੱਲ ਖਿੜ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖਿੜਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਨੰਦ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਨਿਕਲਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਨੰਦ ਹੈ। ਹਵਾ ਵਗ ਰਹੀ ਹੈ, ਵਗਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਨੰਦ ਹੈ। ਆਕਾਸ਼ ਹੈ, ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਨੰਦ ਹੈ।
ਅਨੰਦ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਹੁਣੇ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹੈ ।
ਓਸ਼ੋ ।
#ਓਸ਼ੋਪੰਜਾਬੀਵਿੱਚ
Related Posts
Punjabi Graphics
- Dhiyan
- maa
- Mera Pind
- Punjabi Couple
- Punjabi Dharti
- Punjabi Funny
- Punjabi Quotes
- Punjabi Romantic
- Punjabi Sad
- Punjabi Sikhism
- Punjabi Songs
- Punjabi Stars
- Punjabi Troll
- Pure Punjabi
- Rochak Pind
- Rochak Tath
Indian Festivals
- April Fool
- Bhai Dooj
- Christmas
- Diwali
- Dussehra
- Eid
- Gurpurab
- Guru Purnima
- Happy New Year
- Holi
- Holla Mohalla
- Independence Day
- Janam Ashtmi
- Karwachauth
- Lohri
- Raksha Bandhan
- Vaisakhi
Love Stories
- Dutch Stories
- English Stories
- Facebook Stories
- French Stories
- Hindi Stories
- Indonesian Stories
- Javanese Stories
- Marathi Stories
- Punjabi Stories
- Zulu Stories