ਫਰਜ

ਸੁਵੇਰੇ-ਸੁਵੇਰੇ ਪਏ ਵੱਡੇ ਕਲੇਸ਼ ਦਾ ਸਤਾਇਆ ਹੋਇਆ ਮੈਂ ਟਰੈਕਟਰ ਤੇ ਆਣ ਬੈਠਾ
ਸਮਝ ਜਿਹੀ ਨਾ ਲੱਗੇ ਕੇ ਹੁਣ ਕਰਾਂ ਕੀ..ਅਖੀਰ ਕਿੱਕਰ ਵਾਲਾ ਕਿੱਲਾ ਵਹੁਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ..ਖਿਆਲਾਂ ਦੀ ਘੁੰਮਣਘੇਰੀ ਵਿਚ ਡੁੱਬੇ ਹੋਏ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਹੇ ਹੋਏ ਸਿਆੜ ਹੀ ਫੇਰ ਦੋਬਾਰਾ ਫੇਰ ਵਾਹ ਦਿੱਤੇ..

ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਟਾਈਮ ਚੇਤੇ ਆ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਘਰ ਵਿਚ ਪਲੇਠੀ ਦੇ ਜੌੜੇ ਜੰਮ ਪਏ ਤੇ ਸਾਲ ਮਗਰੋਂ ਹੀ ਫੇਰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੁੱਤਰ ਹੋ ਪਿਆ..

ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵੱਲੋਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਵਧਾਈਆਂ ਦਾ ਨਾ ਮੁੱਕਣ ਵਾਲਾ ਸਿਲਸਿਲਾ..ਕੋਈ ਆਖ ਦਿਆ ਕਰਦਾ “ਸਰਵਣ ਸਿਆਂ” ਵੇਖੀਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੋਢੇ ਤੇ ਚੁੱਕ ਚੁੱਕ ਫਿਰਿਆ ਕਰਨਗੇ ਤੈਨੂੰ..ਵੱਡੀ ਉਮਰੇ ਬੱਸ ਬਹਿ ਕੇ ਹੁਕਮ ਚਲਾਇਆ ਕਰੀਂ..”

“ਆਹ ਵੇਖ ਲੋ ਹੁਕਮ ਚੱਲਦਾ..ਅੱਜ ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਬਨੇਰਿਆਂ ਕੋਠਿਆਂ ਤੇ ਕੱਠਾ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਸੀ ਤੇ ਨਿੱਕੇ ਨੇ ਤਾਂ ਵੱਡੇ ਦੀ ਪੱਗ ਲਾਹੁਣ ਲਗਿਆਂ ਭੋਰਾ ਸ਼ਰਮ ਤੱਕ ਨੀ ਕੀਤੀ..

ਟਰੈੱਕਟਰ ਦੇ ਸਟੇਰਿੰਗ ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖੀ ਅਜੇ ਸੋਚਾਂ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਗੋਤੇ ਖਾ ਹੀ ਰਿਹਾ ਸਾਂ ਕੇ ਕਿੱਕਰ ਕੋਲ ਉੱਗੇ ਝਾੜੀਆਂ ਦੇ ਝੁੰਡ ਕੋਲ ਬਿੜਕ ਜਿਹੀ ਹੋਈ..

ਬ੍ਰੇਕ ਮਾਰ ਉੱਤਰ ਕੇ ਨਜਰ ਮਾਰੀ..ਵੇਖਿਆ..ਨਿੱਕੇ ਨਿੱਕੇ ਕਿੰਨੇ ਸਾਰੇ ਕਤੂਰੇ ਸਨ..ਮੌਜ ਨਾਲ ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਗ ਰਹੇ ਸਨ..

ਮੈਨੂੰ ਵੇਖ ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਬੁਰੀ ਤਰਾਂ ਘੂਰਿਆਂ ਤੇ ਫੇਰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਭੌਂਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ..ਮੈਂ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਖਲੋਤਾ ਵੇਖਦਾ ਰਿਹਾ..!
ਫੇਰ ਅਚਾਨਕ ਆਪ ਮੁਹਾਰੇ ਹੀ ਉੱਚੀ ਸਾਰੀ ਬੋਲ ਉਠਿਆ..”ਨਾ ਪਾ ਮੋਹ ਇਹਨਾਂ ਨਾਲ..ਸੋਚਦੀ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੋਵੇਂਗੀ ਪਰ ਹੋਣਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ਏ..ਇਹ ਦੁੱਧ ਚੁੰਗਦੇ ਜਦੋਂ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਸਿਰ ਹੋਏ ਤਾਂ ਦੌੜ ਜਾਣਾ ਇਹਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ..ਭੋਰਾ ਵਾਤ ਨੀ ਪੁੱਛਣੀ ਇਹਨਾਂ ਤੇਰੀ..ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਾਂਙ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਨਸਾਨਾਂ ਵਾਂਙ ਲੜਨਗੇ..”

ਮੈਨੂੰ ਉਚੀ ਉਚੀ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਨੂੰ ਵੇਖ ਉਹ ਅਚਾਨਕ ਉੱਠ ਖਲੋਤੀ..
ਦੋ ਕਦਮ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਨੂੰ ਆਉਂਦੀ ਹੋਈ ਨੇ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ...

ਭੌਂਕਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ..
ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਤੇ ਇੰਝ ਲੱਗਾ ਜਿੱਦਾਂ ਆਖ ਰਹੀ ਹੋਵੇ ਕੇ “ਫੇਰ ਕਿ ਹੋਇਆ ਜੇ ਦੌੜ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ..ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਫਰਜ ਬਾਖੂਬੀ ਨਿਭਾਉਂਗੀ..ਅਸੀ ਜਨੌਰ ਆਪਣੀਆਂ ਔਲਾਦਾਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ..ਓਹਨਾ ਤੇ ਕੋਈ ਸੱਟਾ ਨਹੀਂ ਲਾਉਂਦੇ..ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਜੂਆ ਹੀ ਖੇਡਦੇ ਹਾਂ..ਓਹੀ ਜੂਆ ਜਿਸਦੀ ਗਿਣਤੀ ਮਿਣਤੀ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕ ਔਲਾਦ ਦੇ ਜੰਮਦਿਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਓ..ਮੇਰਾ ਪੁੱਤ “ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ”..”ਸੇਵਾ ਕਰੂ”..”ਕਮਾਈ ਹੱਥ ਤੇ ਧਰੂ”..”ਇੱਜਤ ਮਾਣ ਵਧਾਊ”..ਅਤੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ “ਵੀਹਾਂ ਦੇ ਚਾਲੀ ਬਣਾਉ”..
ਤੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਅਸਲ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਦੀ ਹੁੰਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਫੇਰ ਦੁਖਾਂ-ਕਲੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਪਛਤਾਵੇਆਂ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਡੂੰਘਾ ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਮਨੁੱਖ ਜਿਉਂਦੇ ਜੀ ਹੀ ਜਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣੀ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ..”

ਰੱਬ ਦੇ ਜੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇੱਕ ਗਹਿਰਾ ਭੇਦ ਪੜਨ ਮਗਰੋਂ ਪਤਾ ਹੀ ਨੀ ਲੱਗਾ ਕਦੋਂ ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦੇ ਪੰਜ ਖੇਤ ਕੁਝ ਹੀ ਘੜੀਆਂ ਵਿਚ ਕਿੱਦਾਂ ਵਾਹ ਕੇ ਅਹੁ ਮਾਰੇ..!

ਸੋ ਦੋਸਤੋ ਅਗਲੀ ਪੀੜੀ ਤੋਂ ਜਿੰਨੀਆਂ ਘੱਟ ਆਸਾਂ ਲਾਈਆਂ ਜਾਣ..ਜਿੰਦਗੀ ਓਨੀ ਹੀ ਵੱਧ ਸਰਲ,ਸਪਸ਼ਟ ਤੇ ਸੌਖੀ ਰਹੂ..

ਦਾਨਿਸ਼ਵਰ ਅਕਸਰ ਆਖਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕੇ ਜੇ ਇਸ ਨਿੱਕੇ ਜਿੰਨੇ ਸਫ਼ਰ ਦਾ ਸਵਾਦ ਲੈਣਾ ਲੋਚਦੇ ਓ ਤਾਂ ਸਫ਼ਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਨਾਲ ਚੁੱਕਿਆ ਸਮਾਨ ਹੌਲਾ ਫੁਲ ਰੱਖਣਾ ਪੈਣਾ ਏ..!
ਵਰਤਮਾਨ ਨੇ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੰਨੀ ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਤਾਂ ਪਾ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਏ ਕੇ ਜਿੰਦਗੀ ਆਪ ਤੇ ਵਿਚਾਰੀ ਫੁਲ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਹੌਲੀ ਏ..ਜਿਆਦਾ ਭਾਰ ਤੇ ਆਪ ਸਹੇੜੀਆਂ ਖਾਹਿਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਮਨ ਤੇ ਭਾਰੂ ਹੋਣ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਇਛਾਵਾਂ ਦਾ ਹੀ ਹੈ!

ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਜਵੰਦਾ